Przygotowania do wyjazdu na Łotwę splotły się z wojną  w Ukrainie. Rozwiały się  nadzieje  na odtajnienie przez Rosję akt dotyczących drugiej wojny światowej oraz ewentualną możliwość przeczytania ich w oryginale. W międzyczasie  język rosyjski okazał się  potrzebny  do  komunikacji  z uchodźcami wojennymi z Ukrainy.

Kurs  języka  rosyjskiego był bardzo intensywny i wymagał dużo pracy, ale nauczyciele byli bardzo życzliwi  i  pomocni, stwarzali też dobrą atmosferę na lekcjach. Podpowiadali co warto zwiedzić, zobaczyć, ciekawie przekazywali  wiedzę o współczesnej Łotwie.

Dla nas, historyków, niezwykle interesujące okazały się właśnie dzieje  Łotwy, czyli części  dawnych Inflant. Ziemie te zostały  podbite przez niemiecki Zakon Kawalerów Mieczowych, 200 lat  były częścią Rzeczpospolitej, następnie Szwecji i Rosji. Niepodległość po pierwszej wojnie światowej trwała tylko 20 lat.  Większość osób pamięta  z lekcji historii  pojęcia – Inflanty, Kircholm, Dźwina, traktat ryski. Jednak pobyt na Łotwie  zachęca do pogłębienia wiedzy na temat dziejów tego niewielkiego państwa, a znakomicie ułatwiają to liczne muzea, wyposażone w multimedia i opowiadające też o losach indywidualnych. Największe wrażenie wywarło na nas Muzeum Holokaustu na terenie dawnego getta oraz Muzeum Okupacji. Łotysze nie ukrywają dziś faktu kolaboracji z Niemcami i udziału w pogromach Żydów. W tych mrocznych czasach byli  jednak  ludzie  którzy przeciwstawiali się złu – Janis Lipke ocalił 56 Żydów w kryjówce na wyspie Kipsala i jest dziś bohaterem narodowym. Po wojnie nastały bardzo brutalne czasy okupacji radzieckiej. A jednak znaleźli się   intelektualiści  i studenci  którzy odważyli się protestować  np. przeciwko inwazji ZSRR na Czechosłowację   –  spotkały ich dotkliwe represje w więzieniach i psychuszkach.

Trudno wymienić wszystko co nas  w Rydze i na Łotwie zachwyciło, ale na pewno będziemy wspominać:

 – wszechobecną zieleń, liczne parki i skwery, polne kwiaty

 – imponujące  Muzeum Sztuki Łotewskiej, Muzeum Porcelany, Muzeum Historii Łotwy

-wielokulturowość –  cerkwie, kościoły katolickie, protestanckie        (synagogę  spalili Niemcy, ale działa szkoła chasydzka)

 – Hale Targowe z czasów pierwszej wojny światowej)

–  Alberta iela –najpiękniejszą w Europie  ulicę pięknych secesyjnych kamienic

–   wyroby z bursztynu

– plaże kurortu Jurmała nad Zatoką Ryską

– pałac Birona i hodowlę koników  Przewalskiego  w Jełgawie (dawnej  Mitawie).

–  stare  pociągi  dojeżdżające  jednak  wszędzie  punktualnie

– widoczną  solidarność Łotyszy z walczącą Ukrainą

– świąteczną  atmosferę podczas Mistrzostw Świata  w Hokeju ( my też podzielałyśmy radość ze zdobycia przez Łotwę brązowego medalu)

–  Łotewską  Akademię  Nauk  –  kolejny przykład „gotyku stalinowskiego”, bliźniak Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie

– szerokość Dźwiny (przejście na drugi brzeg to cała wyprawa)

– ostatnią lekcję języka rosyjskiego jako spotkanie z pieśniami Bułata Okudżawy

-nasze mieszkanie na urokliwej Starówce.

Wyjeżdżałyśmy z żalem, ostatni raz spoglądając na wybudowany w 1935 roku Pomnik Wolności. Wieńczy go posąg kobiety wznoszący ku niebu trzy gwiazdy   symbolizujące Inflanty, Kurlandię z Semigalią  i Łatgalię. Twarz kobiety skierowana jest na Zachód, co symbolizuje więź  Łotwy z cywilizacją łacińską. Postaci  u podnóża rzeźby –ze spuszczonymi głowami i  związane łańcuchami  patrzą w kierunku wschodnim…

W Rydze udoskonaliłyśmy umiejętności lingwistyczne, ale urzekła nas też historia  Łotwy i  jej niełatwe  funkcjonowanie   we współczesnej Europie.